Meer dan werk- en regeldruk

Zoals ik, op basis van recent onderzoek, in een eerder artikel al aangaf, wordt de werk- en regeldruk door onderwijspersoneel bovengemiddeld als negatief ervaren. Het leidt tot onvrede en klagen in het onderwijs. Als je vervolgens iets dieper in de materie en in de eigen ervaring duikt dan stel je vast, dat het niet alleen de werk- en regeldruk is die menig leerkracht parten speelt, bij een deel zelfs tot afhaken leidt. In dit artikel probeer ik een en ander te verduidelijken en ook tips te geven om er iets aan te doen.

Onvrede en klagen in het onderwijs

Dagblad Trouw publiceerde onlangs een groot aantal ingezonden brieven van onderwijzend personeel met hun redenen om te klagen. Daarin noemden ze het eindeloze administreren en de steeds weer nieuwe systemen om leerlingen te volgen. Ook gekrenkte beroepstrots, de komst van extra managementlagen, grotere klassen en verplichte studiedagen vol gebakken lucht zijn bronnen van onvrede en klagen in het onderwijs.
Je kunt die opsomming nog uitbreiden met zaken als de grootschaligheid, de invoering van passend onderwijs, de vaak eenzijdige inspectieverslagen, de druk van toetsbatterijen, het organiseren van imago-activiteiten en het deelnemen aan tal van al dan niet zinvolle projecten. En dan heb ik de voortdurende drang vanuit allerlei hoeken om het onderwijs maar weer eens te vernieuwen nog niet eens genoemd. Het ene is nog niet geïmplementeerd of het volgende ligt alweer te wachten…

De maatschappij

Neem daar nog bij dat allerlei maatschappelijke groeperingen taken bij de school menen te moeten neerleggen. Enkele voorbeelden van de laatste tijd zijn:
Scholen moeten radicalisering aanpakken.
Scholen moeten meer doen tegen overgewicht.
Scholen moeten meer aan techniek doen.
Scholen moeten leerlingen leren programmeren.
Scholen moeten kinderen leren met geld om te gaan.

Ik kan nog even doorgaan maar doe het niet.
Gelukkig worden niet al deze ballonnetjes opgepakt, dat kan ook niet, de tijd ontbreekt immers. Je vraagt je als leerkracht af wanneer je nog toekomt aan, om maar iets te noemen, de dagelijkse reken- en taallessen. Of zijn die zaken voor die “we-droppen-het-even-bij-het-onderwijs-grapjassen” (ook al) ouderwets?
Als je dit allemaal op je laat inwerken, dan mag het geen wonder heten, dat veel leerkrachten zich in de zwaarte van hun beroep miskend voelen. Het leidt, en ik haal nog maar eens aan, tot onvrede en klagen in het onderwijs. Het is bijna niet te begrijpen, dat er nog jonge mensen zijn die kiezen voor een carrière in het onderwijs.

Wat te doen tegen onvrede en klagen in het onderwijs?

Bijna iedereen binnen het onderwijs onderschrijft de geschetste ontwikkelingen en ook de politiek ziet het wel want iedere keer opnieuw wordt er gepleit voor meer rust in het onderwijs. Maar diezelfde politici slagen er niet in om hun beloftes waar te maken. Ze slagen er wel in om het onderwijsveld telkens opnieuw tegen zich in het harnas te jagen.
Het verbaast dan ook niet als er een ware klaagcultuur ontstaat. Eigenlijk wil je dat niet, eigenlijk wil je plezier hebben in je werk en niet voortdurend klagen ook al heb je er reden toe.

Misschien helpt het door je voor te nemen niet (altijd) mee te doen aan het geklaag en het onderwerp van gesprek naar iets positiefs, bijvoorbeeld een voorval in de klas, te leiden. Of praat over iets heel anders, zoals een hobby, de sportuitslagen of over je kookkunsten.
Misschien helpt het door in het weekend geen schools werk te verrichten. Als de week om is dan is de week om en heb je recht op vrije tijd. Ik vermeld dit omdat ik weet dat veel onderwijsmensen de nodige zaken in het weekend doen, zoals correctie, lessen voorbereiden e.d.
Misschien helpt het als je jezelf steeds opnieuw herinnert aan jouw drijfveren om binnen het onderwijs te werken.
Misschien helpt het door eens buiten het onderwijs te kijken, want er wordt ook hard gewerkt op plekken en in beroepen waar je misschien niet meteen aan denkt.
Misschien helpt het door af en toe nee te zeggen, niet alleen als persoon maar ook als schoolteam.
Misschien helpt het om bij bijzondere projecten of activiteiten niet alles uit de kast te willen halen. Het is met een tandje minder ook nog leuk.

Als je wil, dan mag je hieronder reageren op dit artikel !